آنچه قبل از شرکت در وبومتری دانشگاهی باید بدانید!
وب‌سنجی دانشگاهی چیست؟
وبومتری، بزرگترین مکانیزم رتبه‌بندی سایت دانشگاهها و موسسات آموزش عالی در جهان است. نسبت به سنجش‌های مرسوم دیگر نیز برتری‌های قابل توجهی دارد. شاید مهمترینش این باشد که وبومتری در سطح تمام دانشگاههای جهان است، نه صرفا چند صد موسسه در کشورهای توسعه‌یافته. این رتبه‌بندی بیش از ۲۴۰۰۰ موسسه آموزش عالی در سراسر جهان را در بر می‌گیرد. البته مسلم است که دانشگاههای بین‌المللی معولا موسسات خیلی کوچکی هم نیستند.
این رتبه‌بندی از سال ۲۰۰۴ تاکنون هر شش ماه یک بار انجام می‌شود. مسئول برگزاری آن، آزمایشگاه سایبرمتیک و شورای ملی تحقیقات اسپانیا هستند. مبنای سنجش این است که وب‌سایت یک دانشگاه چقدر تاثیرگذار است و چگونه به‌نظر می‌رسد؟ نحوه انجام هم به‌شکل خوداظهاری است. دانشگاهها اطلاعات مفید و قابل اعتمادی از ابعاد مختلف کاری‌شان ارائه می‌دهند.
وبومتری دانشگاهی از کی شروع شد؟
آزمایشگاه سایبرمتریک از اواسط دهه نود مطالعات گسترده‌ای را بر روی وب‌سایت‌های دانشگاهی آغاز کرد. در سال ۱۹۹۶ یک شاخص اولیه تعریف شد. سه سال بعد موسسه EU funded project EICSTES بر مبنای این پژوهش‌ها، جمع‌آوری داده از دانشگاههای اروپایی را آغاز کرد.
در سال ۲۰۰۳ پس از انتشار رتبه‌بندی علمی دانشگاههای جهان (ARWU) توسط دانشمندی به نام لیو، تصمیم بر آن شد تا از نوآوری‌های به‌کار رفته در تحقیقات او و تیمش در وبومتریک دانشگاهی نیز استفاده گردد. البته رسیدن به شاخصی دقیق که در سطح جهانی هم جواب دهد اصلا کارآسانی نبود!
بالاخره ویرایش اولیه این رتبه‌بندی در سال ۲۰۰۴ منتشر شد. از سال ۲۰۰۶ هم این سنجش، دوبار در سال برگزار می‌شود. جالب است بدانید از ۲۰۰۸، علاوه بر دانشگاهها، وبومتریک شامل موسسات درمانی، مراکز تحقیقاتی و مدارس بازرگانی هم می‌شود.
انگیزه اصلی پشت سر وبومتری دانشگاهی چیست؟
هدف اصلی رتبه‌بندی دانشگاهی، حمایت از دسترسی آزاد عموم افراد به اطلاعات است. تا به‌شکل قابل توجهی دانش و فرهنگ تولید شده توسط دانشگاهها به جامعه انتقال یابد. وبومتری یکی از قوی‌ترین و موفق‌ترین ابزارها برای افزایش انگیزه دانشمندان برای انتشار عمومی پژوهش‌های‌شان است. رسیدن به یک استراتژی بلندمدت برای تغییر در نگاه دانشگاهها نسبت به انتشار عمومی اطلاعات، انگیزه اصلی سازندگان وبومتری بود.
این ارزیابی، صرفا محبوبیت مطالب منتشر شده را بر اساس تعداد بازدید آن نمی‌سنجد. بلکه شاخص‌ها طوری طراحی شده که یک ارزیابی عمیق از عملکرد دانشگاه ارائه نماید. در واقع سنجش بر مبنای فعالیت‌ها، خروجی‌ها و گستره تاثیری است که وب‌سایت یک دانشگاه در عرصه جهانی دارد.
آنچه قبل از شرکت در وبومتری دانشگاهی باید بدانید!
سایت دانشگاهی آینه تمام نمای دانشگاه
نهایتا یک رتبه‌بندی قابل اعتماد زمانی امکان‌پذیر است که وب‌سایت دانشگاه، آینه‌ای قابل اعتماد از درون دانشگاه باشد. در دهه دوم قرن بیست‌ویکم، وب‌سایت کلید اصلی موفقیت دانشگاه است. مهمترین ابزار ارتباط دانشگاهیان، کانال آینده آموزش از راه دور و یک ویترین جهانی برای جذب دانشجویان مستعد و اخذ بودجه و منابع!
چرا شاخص‌ها مرتبا تغییر می‌کنند؟
موسسه وبومتری به‌شکل مداوم معیارهای خود را بازنگری کرده و آن را بهبود می‌بخشد. چرا که شرم‌آور است اگر یک رتبه‌بندی علمی بدون تصحیح خطا یا تغییر شاخص‌ها به حرکت خود ادامه دهد. پس شاخص‌ها مرتبا وزن‌دهی مجدد می‌شوند.
کدام دانشگاهها زحمت شرکت در وبومتری دانشگاهی را نکشند؟
- دانشگاه ها یا موسساتی که مدراک جعلی یا مشکوک ارائه می‌دهند.
- موسساتی که ارتباط ایمیلی برقرار نمی‌کنند.
- دانشگاه هایی که وب سایتشان ۷ روز هفته و ۲۴ ساعته در دسترس نیست.
- دانشگاه‌هایی که نمی‌توانند درخواست‌های موسسه وبومتریک را فوری و طی دو ماه پشت‌سرهم پاسخ‌گویی کنند.
- دانشگاه‌هایی که دو یا چند وب‌سایت دارند. در ویرایش جدید، با این موضوع برخورد شدیدتری می‌شود.
اگر در جایگاه شایسته خود نیستید.
برای ایجاد انگیزه نهادهای علمی و دانشمندان برای حضور در وب، دانشگاهها باید به‌دقت فعالیت‌های خود را منعکس کنند. اگر وبومتری یک موسسه کمتر از جایگاه مورد انتظار برای شایستگی‌های علمی‌شان است، باید مقامات دانشگاه دوباره سایتشان را بررسی کنند. به این منظور دسترسی باز و شفاف به اطلاعات ایجاد کنند و حجم قابل توجهی از انتشارات الکترونیکی‌شان را آنلاین کنند.
آنچه قبل از شرکت در وبومتری دانشگاهی باید بدانید!
چگونه از تبعیض جلوگیری می‌شود؟
نوسانات موتورهای جست‌وجو بالاست. بنابراین ارقام می‌توانند بسیار متفاوت باشند. ضمن آنکه اگر جست‌وجو در روزهای بعد تکرار شود نتیجه متغیر خواهد بود. پس هر متغیر حداقل دوبار در بازه‌های زمانی متفاوت محاسبه می‌گردد و مقدار بیشتر ذخیره می‌شود. باتوجه به اینکه الگوریتمهای گوگل مبتنی بر جغرافیا عمل می‌کنند از سرورهای متعدد در مناطق مختلف استفاده می‌شود تا پراکندگی جغرافیایی پوشش داده شود. البته سرور اصلی در اسپانیا و به زبان انگلیسی جستجو می‌کند.
زمان اعلام نتایج
داده‌ها از ۱ تا ۲۰ ژانویه یا ژوئن جمع‌آوری می‌شود. انتشار نهایی رتبه‌بندی طراحی سایت‌های دانشگاهی در اواخر ژانویه یا ژوئیه (معمولا قبل از ۲۸ ام) صورت می‌گیرد.
حتی فکر تقلب را هم از سرتان بیرون کنید!
متاسفانه طی سال‌های گذشته بسیاری از شیوه‌های غیر اخلاقی توسط افراد یا گروه‌ها انجام گرفته. قبلا تخلف آشکار با محرومیت دانشگاه جریمه می‌شد، اما هم‌اینک برای متوجه کردن مقامات دانشگاهی به سوء رفتار جدی مسئول وب‌سایت، به این دانشگاهها رتبه ۹۹۹۹۹ اعطا می‌شود!
وب‌سنجی رتبه یک دانشگاه به شدت به حجم و کیفیت محتویاتی که روی وب‌سایت منتشر شده مرتبط است. مطالب باید توسط اعضای هیات‌علمی و سایر اساتید نوشته شود. درست نیست که از نوشته‌های افراد خارج از دانشگاه برای بهبود رتبه خود کمک بگیرید.
افزایش مصنوعی تعداد فایل‌های موجود در وب‌سایت هم جایز نیست. دیده شده که برخی از دانشگاهها یک محتوای ثابت را در فرمت‌های مختلف تکثیر می‌کنند تا به افزایش حجم کمک کنند! این نه تنها رفتاری غیر عاقلانه بلکه غیر قانونی است.
