اکما اسکریپت چیست
اکما اسکریپت در واقع نوعی جاوا اسکریپت استاندارد شده است که با مرورگرهای اینترنتی سازگاری کامل دارد. اگر شما توسعه دهنده سمت کاربری وب یا همان توسعه دهنده front-end هستید، برای داینامیک کردن صفحات وب، احتمالا به جاوا اسکریپت نیاز خواهید داشت، ولی جاوا اسکریپت به تنهایی فاقد استاندارد لازم برای سازگاری با مرورگرها است. بنابراین شما برای استفاده از جاوا اسکریپت در طراحی سایت نیاز به یک مکمل دارید، اینجا است که پای اکما اسکریپت به میان می‌آید. در واقع اکما اسکریپت نسخه استاندارد شده جاوا اسکریپت برای سازگاری این زبان با انواع مختلف مرورگرها است.
برای این که با کاربرد ES (ECMASCRIPT) بیشتر آشنا شوید، بد نیست تاریخچه کوتاهی از جاوا اسکریپت و پیدایش اکما اسکریپت برای سازگاری با مرورگرها را با هم بررسی کنیم.
جاوا اسکریپت و تولد اکما اسکریپت
اولین مرورگری که به شکل امروزی در دنیای وب عرضه شد مرورگر Mosaic بود که در سال ۱۹۹۳ منتشر شد. شرکت netscape بعد ها مرورگر تازه‌ای به اسم نت اسکیپ منتشر کرد که برای مدتی سلطه دنیای مرورگرها را در اختیار داشت. در آن زمان صفحات وب صفحاتی بسیار ساده بودند که با استفاده از زبان نشانه گذاری HTML طراحی می‌شدند. کار با این نوع صفحه‌ها بسیار آسان بود و نمی‌شد قابلیت‌های زیادی به صفحات وب اضافه کرد.
بعد ها شرکت نت اسکیپ تصمیم گرفت یک زبان اسکریپتی ایجاد کند تا به وسیله آن بتوان صفحات وب را داینامیک (پویا) کرد. بدین ترتیب بود که زبان اسکریپتی جاوا اسکریپت نوشته شد. البته اوایل این زبان به این نام شناخته نمی‌شد و بعدها بنا به دلایلی نام آن به JavaScript تغییر پیدا کرد.
اولین نسخه اکما اسکریپت؛ ECMASRIPT 1.0
تا سال ۱۹۹۶ استاندارد خاصی برای جاوا اسکرسپت در نظر گرفته نشده بود، به همین دلیل اشکالات و تفاوت‌های زیادی در آن مشاهده می‌شد. وجود همین مشکلات باعث شد تا زبان جاوا اسکریپت برای استاندارد سازی به سازمان ECMA ارائه شود. در نهایت در سال ۱۹۹۶ اکما اسکریپت 1.0 که همان نسخه استاندارد سازی شده از جاوا اسکریپت بود در دسترس طراحان سایت قرار گرفت.
نسخه بعدی اکما اسکریپت که با نام ECMASCRIPT 2.0 شناخته می‌شد، در سال ۱۹۹۸ منتشر شد. این نسخه با امکا اسکریپت اولیه تفاوت چندانی نداشت و تنها برای رفع تناقضات در استاندارد بین ISO و ECMA با جاوا اسکریپت ایجاد شده بود.
نسخه سوم؛ ECMASCRIPT3.0
در سال ۱۹۹۹ اکما اسکریپت 3 منتشر شد و تغییرات بزرگی را به وجود آورد. در این نسخه از اکما اسکریپت، امکانات ویژه ای اضافه شده بود که در طراحی سایت بسیار کاربرد داشت. پیرو تولد نسخه جدید اکما اسکریپت، در سال ۲۰۰۰ نسخه‌ی ششم از مرورگر NetScape Navigator هم منتشر شد که از اکما اسکریپت 3 پشتیبانی می‌کرد. حدود یک سال و نیم بعد مرورگر جدیدی به نام «فایرفاکس» بر پایه NetScape Navigator، منتشر شد که آن هم از کما اسکریپت 3 پشتیبانی می‌کرد. به همین دلیل عملاً جاوا اسکریپت در تمام مرورگرهای اصلی آن زمان پشتیبانی شد و تا امروز هنوز بسیاری از لایبرری های جاوا اسکریپت برپایه نسخه‌ی 3 نوشته می‌شوند.
ECMASCRIPT4.0
در سال ۲۰۰۰ مرورگر Internet Explorer 5 توسط Microsoft توسعه داده شد و امکاناتی که در استاندارد نبودند، به آن افزوده شد. یکی از معروف‌ترین این موارد XMLHttpRequest بود که بعدها به نام Ajax معروف شد و هنوز هم تحت این عنوان شناخته می‌شود. به دلیل این که اینترنت اکسپلورر ۵ و ۶ تفاوت‌‌هایی با جاوا اسکریپت استاندارد و سایر مرورگرها داشتند، مشکلات فراوانی برای توسعه دهندگان وب و طراحان سایت به وجود آمد. به خاطر همین مشکلات، سایت‌ها از بازدید کنندگان خود درخواست می‌کردند تا از نسخه های قدیمی‌تر IE استفاده کنند. پس از این اتفاق مایکروسافت تصمیم گرفت برای رفع مشکلات به وجود آمده از نسخه ۷ به بعد از استانداردهای جاوا اسکریپت پیروی کند.
ECMASCRIPT5.0
در سال ۲۰۰۹ و با تاخیر بسیار زیاد، بالاخره نسخه پنجم اکما اسکریپت منتشر شد. این نسخه، ورژن تکمیل شده ECMAScript 3.1 بود و به دلیل امکانات و ویژگی های اضافه شده بهترین نسخه جاوا اسکریپت از لحاظ پشتیبانی مرورگر ها بود. اکمااسکریپت 5 به طور کامل توسط Firefox 4 (سال ۲۰۱۱)، Chrome 19 (سال ۲۰۱۲)، Safari 6 (سال ۲۰۱۲)، Opera 12 (سال ۲۰۱۲) و Internet Explorer 10 (سال ۲۰۱۲) پشتیبانی می‌شود.
از سال ۲۰۱۵ به بعد تصمیم بر این شد که انتشار نسخه‌های ECMAScript سالیانه باشد و هر سال نسخه مربوط به همان سال ارائه شود.
استانداردهای اکما اسکریپت
قطعا اکما اسکریپت با استاندارهایی که دارد توانسته ویژگی‌ها و شاخص‌هایی را به زبان جاوا اسکریپت اضافه کند و قدرت و محبوبیت را به این زبان اضافه کند. در ادامه ۴ ویژگی استاندارد سازی اکما اسکریپت را برای شما شرح می‌دهیم.
همان‌طور که در قسمت بالا هم اشاره کردیم، وجود یک سری قوانین و مفاهیمی که بتواند کار ما را اصطلاحا استاندارد جلوه بدهد، می‌تواند کمک و مزیت‌های زیادی را برای کار ما داشته باشد. قطعا این استانداردسازی در زبان‌های برنامه نویسی هم مستثنی از این موضوع نیست و می‌تواند در حیطه آموزش طراحی سایت به ما کمک بسیاری بکند که در ادامه سعی داریم برخی از این ویژگی‌ها را بیان کنیم.
۱. احترام به طراحان و توسعه دهندگان وب
زمانی که یک قاعده یا قانون مشخصی در استاندارد سازی وجود داشته باشد حتی وقتی که بخواهیم در قواعد استاندارد خود تغییری ایجاد کنیم خیلی راحت‌تر می‌توانیم این کار را انجام دهیم چون موضوعات به خاطر داشتن یک سری قواعد هدفمند کاملا مشخص هستند.
حال در برنامه نویسی وب و طراحی سایت هم به همین صورت است. گاهی یک وب سایت طراحی می‌شود و ممکن است به هر دلیلی در ادامه کار سایت یا پروژه‌ای که داریم، مجبور باشیم یک برنامه نویس یا توسعه دهنده سایت را استخدام کنیم. اگر از سیستم استاندارد اکما اسکریپت استفاده کرده باشیم دیگر برنامه نویس یا توسعه دهنده ما مشکلی در کار ندارد و می‌تواند با شناسایی جایگاه مشخص هر کد، برنامه نویسی را مجددا طبق نظر ما انجام دهد (دقیقا مثل حالتی که کدها استانداردسازی شده و دارای قواعد و قوانین مشخص در ساختار خود هستند).
اکما اسکریپت چیست
۲. سازگاری با موتورهای جستجو
استانداردهای اکما اسکریپت باعث می‌شود که صفحات سایت شما خیلی منظم و خوب برای جستجوی مرورگرها، فهرست بندی شوند (درواقع محتوای سایت شما را برای موتورهای جستجو بهینه می‌کند). این عامل علاوه بر اینکه در سئو سایت شما مؤثر است می‌تواند در انتقال مخاطب از google به وب‌سایت شما هم کمک بسیار زیادی کند. ضمن این که باعث خواهد شد در زمان هم صرفه‌جویی داشته باشیم. درواقع تصور کنید که اگر سیستم استانداردسازی اکما اسکریپت وجود نداشت، بایستی برای هر مرورگر یک برنامه نویسی مخصوص انجام می‌شد که زمان بسیار زیادی از ما می‌گرفت.
۳. احترام به تمامی اقشار جامعه
اینکه اقشار ضعیف جامعه نمی‌توانند سیستم‌های پیچیده امروزی را داشته باشند، امری بدیهی است. حال استاندارد اکما اسکریپت می‌تواند به اقشار ضعیف جامعه هم کمک کند تا بتوانند با مرورگرهایی هرچند قدیمی‌تر، به صفحات وب دسترسی داشته باشند (هرچند که کیفیت لازم را ندارند اما بازهم از صفحات وب محروم نیستند). درواقع می‌توان این ویژگی را به‌عنوان یک جایگاه اخلاقی در اکما اسکریپت به حساب آورد.
اکما اسکریپت چیست
۴. جلوگیری از اشتباهات
زمانی که از استاندارد می‌گوییم، یعنی هر چیزی دارای ساختار و نظام مشخصی است. بنابراین دیگر توقع خطا و اشتباه وجود ندارد. در برنامه نویسی هم اگر بتوانیم از استاندارد اکما اسکریپت استفاده کینم، قطعا از اشتباهات بسیار زیادی جلوگیری کرده‌ایم.
به صورت کلی اکما اسکریپت می‌تواند به افرادی که در زمینه طراحی سایت فعال هستند کمک بسیاری کند. بنابراین اگر دوست دارید در این زمینه فعال باشید، حداقل سعی کنید با جنبه‌های مختلف این زبان آشنا شوید و از آن در پروژه های خود کمک بگیرید.
